لیزر درون عروقی چیست؟
مقدمه
رگ‌های واریسی یکی از شایع‌ترین مشکلات عروقی در دنیا هستند که بسیاری از افراد، به‌ویژه خانم‌ها، با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این رگ‌ها نه‌تنها از نظر ظاهری ناخوشایند هستند بلکه ممکن است با درد، سنگینی پا، ورم و حتی زخم‌های پوستی همراه باشند. خوشبختانه، علم پزشکی با معرفی روش‌هایی نوین مانند لیزر درون عروقی (EVLT) تحولی در درمان این بیماری‌ها ایجاد کرده است.
لیزر درون عروقی یا Endovenous Laser Treatment روشی بسیار دقیق، مؤثر و کم‌تهاجمی برای از بین بردن رگ‌های آسیب‌دیده (به‌خصوص وریدهای صافن بزرگ یا کوچک) است. این روش به‌سرعت جایگزین جراحی‌های سنتی و پرعارضه‌ای مانند “برداشتن رگ” شده و امروزه یکی از گزینه‌های اول درمان در کلینیک‌های تخصصی عروق است.
لیزر درون عروقی چگونه کار می‌کند؟
در این روش، یک فیبر نوری بسیار نازک از طریق سوزن مخصوص، وارد رگ معیوب می‌شود. این فیبر به منبع لیزر متصل است و انرژی حرارتی کنترل‌شده را به دیواره داخلی رگ می‌رساند. گرمای لیزر باعث بسته شدن دیواره رگ، تخریب بافت و در نهایت جمع شدن کامل آن می‌شود. خون دیگر از آن مسیر عبور نمی‌کند و به‌طور طبیعی از رگ‌های سالم اطراف عبور خواهد کرد.
مراحل اجرای EVLT به‌طور خلاصه:
- بی‌حسی موضعی در ناحیه ورود فیبر
- هدایت سوزن مخصوص به داخل رگ (معمولاً با سونوگرافی)
- جای‌گذاری فیبر لیزری داخل رگ آسیب‌دیده
- ارسال پالس‌های لیزری با دمای کنترل‌شده
- خارج کردن فیبر و پانسمان محل ورود
چه بیمارانی کاندیدای مناسب لیزر درون عروقی هستند؟
لیزر درون عروقی برای بسیاری از افرادی که دچار وریدهای معیوب یا واریس هستند، مناسب است. برخی از نشانه‌هایی که نشان‌دهنده نیاز به درمان EVLT هستند عبارت‌اند از:
- برجستگی یا پیچ‌خوردگی رگ‌ها (معمولاً در سطح پا)
- درد، سنگینی یا سوزش در پاها، به‌ویژه پس از ایستادن طولانی
- خارش یا تغییر رنگ پوست در اطراف مچ پا
- وریدهای سطحی که به درمان‌های دارویی پاسخ نداده‌اند
- زخم‌های مقاوم به درمان ناشی از اختلال وریدی
مزایای لیزر درون عروقی نسبت به جراحی‌های قدیمی
| ویژگی | جراحی سنتی | لیزر درون عروقی |
| بی‌هوشی | عمومی | موضعی |
| مدت بستری | چند روز | بدون بستری |
| مدت نقاهت | ۲ تا ۴ هفته | ۱ تا ۳ روز |
| جای زخم | قابل‌مشاهده | بسیار کوچک یا بدون زخم |
| بازگشت به کار | با تأخیر | سریع |
| میزان درد و کبودی | زیاد | بسیار کم |
| احتمال عود واریس | متوسط | بسیار پایین |
تفاوت لیزر با سایر روش‌های درمان واریس
| روش درمان | توضیح | مزایا | محدودیت‌ها |
| اسکلروتراپی | تزریق ماده به داخل رگ | ساده، بدون جراحی | برای رگ‌های سطحی و کوچک |
| لیزر سطحی | استفاده از لیزر روی پوست | غیر تهاجمی | فقط مناسب مویرگ‌ها و رگ‌های خیلی نازک |
| جراحی (فلبکتومی یا استریپینگ) | بریدن و بیرون آوردن رگ | مؤثر اما تهاجمی | نیاز به بی‌هوشی، ریسک بالا |
| EVLT (لیزر درون عروقی) | حرارت‌دهی از داخل رگ با فیبر نوری | دقیق، مؤثر، کم‌عارضه | نیاز به تجهیزات پیشرفته |
آیا لیزر داخل رگ درد دارد؟
خیر. این روش معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و بیمار در طول عمل، فقط احساس فشار یا کمی گرما خواهد داشت. بسیاری از بیماران حتی در حین درمان موسیقی گوش می‌دهند یا گفت‌وگو می‌کنند.
مراقبت‌های بعد از انجام EVLT
- استفاده از جوراب واریس فشاری به مدت ۳ تا ۷ روز
- پیاده‌روی سبک روزانه (۱۵ تا ۳۰ دقیقه) برای بهبود گردش خون
- پرهیز از ایستادن یا نشستن طولانی
- اجتناب از حمام داغ، سونا یا ورزش سنگین تا یک هفته
- مصرف داروهای تجویزی در صورت لزوم
عوارض احتمالی EVLT (هرچند نادر)
- کبودی یا سوزش موقت در محل درمان
- سفتی موضعی در مسیر رگ بسته‌شده
- تغییرات جزئی رنگ پوست
- التهاب خفیف یا لخته خفیف (بسیار نادر و قابل پیشگیری)
- درد خفیف هنگام لمس در چند روز اول
لازم به ذکر است که عوارض EVLT نسبت به جراحی کلاسیک، بسیار نادرتر و خفیف‌تر هستند.
مدت زمان درمان و بازگشت به کار
کل فرایند درمان معمولاً ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. بیمار بلافاصله بعد از درمان مرخص شده و در همان روز می‌تواند به خانه بازگردد. اکثر افراد ظرف ۱ تا ۳ روز فعالیت‌های روزمره و شغلی خود را از سر می‌گیرند.
نتایج درمان: آیا واریس برای همیشه از بین می‌رود؟
در روش لیزر داخل رگ، رگ معیوب به‌طور کامل مسدود می‌شود و احتمال عود بسیار کم است. با رعایت دستورات پزشکی و استفاده از جوراب‌های فشاری، احتمال برگشت وریدهای مشکل‌دار به حداقل می‌رسد. با این حال، اگر سبک زندگی ناسالم ادامه پیدا کند (بی‌تحرکی، اضافه وزن، بارداری‌های مکرر)، ممکن است رگ‌های دیگر نیز در آینده دچار آسیب شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر یکی از علائم زیر را دارید، بهتر است توسط متخصص عروق معاینه شوید:
- رگ‌های متورم و قابل‌دید در پا
- درد، سنگینی یا خستگی زودهنگام در پاها
- تیرگی یا تغییر رنگ پوست اطراف مچ پا
- زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند
- سابقه خانوادگی بیماری‌های عروقی
جمع‌بندی
لیزر درون عروقی یا EVLT یک روش درمانی نوین، مؤثر و ایمن برای از بین بردن رگ‌های آسیب‌دیده به‌ویژه در پاهاست. با کمترین درد، بدون بی‌هوشی و بدون نیاز به بستری، می‌توان واریس را درمان کرد و از مشکلات جدی‌تری مثل زخم یا لخته در آینده پیشگیری نمود. اگر از واریس یا علائم ناراحت‌کننده رگ‌های پا رنج می‌برید، EVLT می‌تواند گزینه‌ای عالی برای شما باشد.
منبع:
https://vascular.org/your-vascular-health/vascular-conditions/common-conditions/varicose-veins
