واریس یک مشکل شایع عروقی است که با تورم و بزرگ شدن رگ‌ها، به ویژه در پاها، همراه است. این بیماری نه تنها از نظر زیبایی بلکه از نظر پزشکی نیز می‌تواند باعث مشکلاتی شود. بسیاری از افرادی که تحت درمان واریس قرار می‌گیرند، این سوال را مطرح می‌کنند که آیا بعد از درمان، واریس دوباره عود می‌کند؟ در این مقاله به بررسی این موضوع و عوامل موثر بر بازگشت واریس می‌پردازیم.
1. واریس چیست و چرا ایجاد می‌شود؟
واریس به دلیل ضعف دیواره‌های رگ‌ها و عملکرد نامناسب دریچه‌های وریدی ایجاد می‌شود. در حالت عادی، دریچه‌های وریدی وظیفه دارند که جریان خون را از پاها به سمت قلب هدایت کنند. اما وقتی این دریچه‌ها ضعیف یا آسیب‌دیده شوند، خون به جای حرکت به سمت قلب، در رگ‌ها جمع می‌شود و باعث تورم واریس می‌شود.
2. روش‌های درمان واریس
روش‌های متعددی برای درمان واریس وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. این روش‌ها شامل تغییرات در سبک زندگی، استفاده از جوراب‌های فشاری، درمان‌های لیزری، اسکلروتراپی، رادیوفرکوئنسی و حتی جراحی می‌شوند. انتخاب روش درمان به شدت واریس، وضعیت سلامت عمومی بیمار و توصیه‌های پزشک بستگی دارد.
- لیزر و رادیوفرکوئنسی: این روش‌ها با استفاده از گرما، رگ‌های واریسی را می‌بندند و باعث می‌شوند که خون به رگ‌های سالم‌تر منتقل شود.
- اسکلروتراپی: در این روش، ماده‌ای به داخل رگ واریسی تزریق می‌شود که باعث چسبیدن دیواره‌های رگ به هم و در نهایت ناپدید شدن آن می‌شود.
- جراحی: در موارد شدیدتر، جراحی برای برداشتن یا بستن رگ‌های واریسی انجام می‌شود.
3. آیا واریس بعد از درمان عود می‌کند؟
عود واریس پس از درمان یک مسئله شایع است. بر اساس تحقیقات و مطالعات مختلف، واریس ممکن است پس از درمان دوباره بازگردد. چندین عامل می‌توانند بر احتمال بازگشت واریس تأثیر بگذارند:
- عوامل ژنتیکی: اگر شما سابقه خانوادگی واریس دارید، احتمال عود بیماری پس از درمان بیشتر است. ژنتیک نقش مهمی در شکل‌گیری واریس ایفا می‌کند و حتی پس از موفقیت در درمان، این عامل می‌تواند باعث بازگشت واریس شود.
- شیوه زندگی: سبک زندگی نیز می‌تواند نقش مهمی در عود واریس داشته باشد. ایستادن یا نشستن طولانی مدت، عدم فعالیت بدنی، و اضافه وزن از جمله عواملی هستند که می‌توانند به بازگشت واریس کمک کنند. حتی پس از درمان موفقیت‌آمیز، عدم تغییر در این عادات می‌تواند منجر به عود واریس شود.
- بارداری: بارداری یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای واریس است. افزایش حجم خون و فشار رحم بر روی رگ‌های لگن باعث افزایش فشار بر رگ‌های پاها می‌شود. زنانی که بعد از درمان واریس باردار می‌شوند، بیشتر در معرض خطر عود واریس قرار دارند.
- روش درمانی: نوع درمانی که برای واریس انتخاب می‌شود نیز بر احتمال بازگشت آن تاثیر دارد. برخی از روش‌های درمانی مانند اسکلروتراپی و لیزر ممکن است به طور موقت علائم را بهبود بخشند، اما در طولانی‌مدت ممکن است رگ‌های جدیدی ایجاد شوند یا رگ‌های درمان‌شده دوباره باز شوند.
4. چگونه می‌توان از عود واریس جلوگیری کرد؟
اگرچه هیچ روش تضمینی برای جلوگیری از بازگشت واریس پس از درمان وجود ندارد، اما با رعایت نکات زیر می‌توان احتمال عود آن را کاهش داد:
- فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم به ویژه فعالیت‌هایی که بر پاها فشار زیادی نمی‌آورند، مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری، می‌تواند به بهبود جریان خون کمک کند و از بازگشت واریس جلوگیری کند.
- استفاده از جوراب‌های فشاری: پوشیدن جوراب‌های فشاری می‌تواند به بهبود گردش خون در پاها کمک کند و فشار روی رگ‌ها را کاهش دهد. این جوراب‌ها به ویژه برای افرادی که شغل‌های نشسته یا ایستاده دارند، توصیه می‌شوند.
- حفظ وزن سالم: اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری بر رگ‌های پا وارد کند و خطر عود واریس را افزایش دهد. حفظ وزن سالم می‌تواند این فشار را کاهش دهد و به جلوگیری از بازگشت واریس کمک کند.
- اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی مدت: تغییر موقعیت‌های بدنی به طور منظم و پرهیز از ایستادن یا نشستن طولانی مدت می‌تواند به بهبود جریان خون کمک کند و از عود واریس جلوگیری کند.
- تغییرات در رژیم غذایی: مصرف غذاهای سالم و کاهش مصرف نمک می‌تواند به بهبود وضعیت عروقی کمک کند و احتمال عود واریس را کاهش دهد.
5. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از درمان واریس علائمی مانند درد، تورم، یا برآمدگی‌های جدید در پاها مشاهده کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشان‌دهنده عود واریس یا مشکلات جدی‌تری مانند لخته خون باشند.
6. روش‌های جدید برای پیشگیری از عود واریس
پیشرفت‌های اخیر در زمینه پزشکی به ارائه روش‌های جدیدتر و مؤثرتری برای درمان واریس و پیشگیری از عود آن منجر شده است. برخی از این روش‌ها شامل استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر لیزر، رادیوفرکوئنسی و اسکلروتراپی‌های ترکیبی است. همچنین، تحقیقات جدید در زمینه درمان‌های دارویی و مکمل‌های غذایی برای تقویت دیواره‌های رگ‌ها در حال انجام است که می‌تواند در آینده به کاهش میزان عود واریس کمک کند.
نتیجه‌گیری
واریس ممکن است حتی پس از درمان دوباره بازگردد. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، سبک زندگی، بارداری و نوع درمان بر احتمال عود واریس تاثیر می‌گذارند. با این حال، با رعایت نکات پیشگیرانه مانند فعالیت بدنی منظم، استفاده از جوراب‌های فشاری و حفظ وزن سالم می‌توان احتمال عود واریس را کاهش داد. مهم است که در صورت مشاهده هرگونه علائم جدید پس از درمان، به پزشک مراجعه کنید تا از تشخیص زودهنگام و درمان به موقع اطمینان حاصل کنید.
منابع
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/varicose-veins/symptoms-causes/syc-20350643
https://www.webmd.com/dvt/varicose-veins
https://www.nhs.uk/conditions/varicose-veins/
https://www.heart.org/en/health-topics/venous-thromboembolism/understanding-varicose-veins
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16838-varicose-veins4o
