واریس عمقی (Deep Vein Thrombosis یا DVT) یک نوع جدی از واریس است که در رگ‌های عمقی پاها ایجاد می‌شود. این نوع واریس معمولاً با خطرات بیشتری همراه است و می‌تواند به مشکلاتی مانند لخته شدن خون و در نتیجه آمبولی ریه منجر شود. به همین دلیل، درمان واریس عمقی نیاز به دقت و مراقبت ویژه‌ای دارد. در این مقاله، به بررسی انواع روش‌های درمان واریس عمقی می‌پردازیم.

1. درمان دارویی

یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان واریس عمقی استفاده از داروها است. این داروها می‌توانند به جلوگیری از لخته شدن خون و کاهش خطرات مرتبط با DVT کمک کنند.

• داروهای ضد انعقاد (Anticoagulants): این داروها که به عنوان رقیق‌کننده‌های خون نیز شناخته می‌شوند، از تشکیل لخته‌های جدید جلوگیری کرده و به کاهش اندازه لخته‌های موجود کمک می‌کنند. داروهای رایج در این دسته شامل هپارین و وارفارین هستند. مصرف این داروها نیاز به کنترل دقیق دارد تا از عوارض جانبی مانند خونریزی جلوگیری شود.
• داروهای ترومبولیتیک (Thrombolytics): در موارد شدیدتر، ممکن است پزشک از داروهای ترومبولیتیک برای حل کردن لخته‌های خونی موجود استفاده کند. این داروها معمولاً در شرایط اورژانسی و تحت نظارت دقیق پزشکی تجویز می‌شوند.

2. استفاده از جوراب‌های فشاری

جوراب‌های فشاری یکی از روش‌های مهم در مدیریت واریس عمقی هستند. این جوراب‌ها با ایجاد فشار مناسب بر روی پاها به بهبود جریان خون کمک می‌کنند و از تجمع خون در رگ‌ها جلوگیری می‌کنند.

• جوراب‌های فشاری کلاس II و III: برای واریس عمقی، معمولاً از جوراب‌های فشاری کلاس II یا III استفاده می‌شود که فشار بیشتری را اعمال می‌کنند و به بهبود جریان خون در رگ‌های عمقی کمک می‌کنند. این جوراب‌ها باید به طور منظم و طبق دستور پزشک استفاده شوند تا تأثیر مطلوب داشته باشند.

3. ترومبکتومی (Thrombectomy)

ترومبکتومی یک روش جراحی است که در آن لخته‌های خونی از داخل رگ‌های عمقی پاها خارج می‌شوند. این روش معمولاً در موارد شدید DVT که خطر آمبولی ریه بالا است یا زمانی که داروها مؤثر نباشند، انجام می‌شود.

• ترومبکتومی مکانیکی: این روش شامل استفاده از دستگاه‌های مخصوص برای خارج کردن لخته‌های خونی از رگ‌ها است. ترومبکتومی مکانیکی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و نیاز به تخصص بالایی دارد.

4. فیلترهای وریدی (Inferior Vena Cava Filter)

در برخی موارد، پزشکان ممکن است از فیلترهای وریدی استفاده کنند. این فیلترها در ورید بزرگ (ورید کاوا) قرار داده می‌شوند تا از حرکت لخته‌های خونی به سمت ریه‌ها و ایجاد آمبولی جلوگیری کنند.

• فیلترهای دائمی و موقت: فیلترهای وریدی می‌توانند به صورت دائمی یا موقت استفاده شوند. فیلترهای موقت معمولاً بعد از چند هفته یا چند ماه برداشته می‌شوند، در حالی که فیلترهای دائمی در جای خود باقی می‌مانند.

5. درمان‌های کم تهاجمی

برای درمان واریس عمقی، برخی روش‌های کم تهاجمی نیز وجود دارند که نسبت به جراحی‌های سنتی کمتر تهاجمی هستند و دوران بهبودی کوتاه‌تری دارند.

• فرکانس رادیویی (Radiofrequency Ablation): در این روش، از امواج رادیویی برای گرم کردن و بستن رگ‌های عمقی که دچار واریس شده‌اند استفاده می‌شود. این روش معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و نیاز به بیهوشی عمومی ندارد.
• لیزر اندوونوس (Endovenous Laser Treatment – EVLT): این روش شامل استفاده از لیزر برای بستن رگ‌های واریسی عمقی است. لیزر از طریق یک فیبر نوری به داخل رگ منتقل می‌شود و با ایجاد گرما، رگ را می‌بندد.

6. تغییرات سبک زندگی

تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به کاهش علائم واریس عمقی و پیشگیری از بدتر شدن آن کمک کند. این تغییرات شامل:

• فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم می‌تواند به بهبود گردش خون کمک کند و خطر تشکیل لخته‌های خونی را کاهش دهد. پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری از جمله فعالیت‌هایی هستند که به بهبود واریس عمقی کمک می‌کنند.
• حفظ وزن مناسب: کاهش وزن می‌تواند فشار بر روی رگ‌ها را کاهش دهد و به بهبود علائم واریس کمک کند.
• اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی: افراد مبتلا به واریس عمقی باید از نشستن یا ایستادن طولانی مدت پرهیز کنند و هرچند وقت یکبار پاها را حرکت دهند تا از تجمع خون در رگ‌ها جلوگیری شود.

7. مراقبت‌های بعد از درمان

پس از درمان واریس عمقی، مراقبت‌های خاصی لازم است تا از بازگشت بیماری جلوگیری شود:

• استفاده منظم از جوراب‌های فشاری: استفاده از جوراب‌های فشاری طبق دستور پزشک، حتی پس از درمان، می‌تواند به پیشگیری از بازگشت واریس کمک کند.
• پیگیری منظم با پزشک: بررسی‌های منظم با پزشک برای ارزیابی وضعیت رگ‌ها و جلوگیری از بروز عوارض احتمالی ضروری است.

نتیجه‌گیری

واریس عمقی یک مشکل جدی عروقی است که نیاز به توجه و درمان فوری دارد. درمان واریس عمقی بسته به شدت بیماری و وضعیت بیمار متفاوت است و شامل درمان‌های دارویی، استفاده از جوراب‌های فشاری، جراحی‌ها و روش‌های کم تهاجمی می‌شود. تغییرات در سبک زندگی و مراقبت‌های پس از درمان نیز نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از بازگشت واریس عمقی دارند. با انتخاب روش‌های مناسب درمان و رعایت نکات پیشگیرانه، می‌توان بهبود قابل توجهی در وضعیت واریس عمقی ایجاد کرد.

منابع

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/varicose-veins/symptoms-causes/syc-20350643
https://www.webmd.com/dvt/varicose-veins
https://www.nhs.uk/conditions/varicose-veins/
https://www.heart.org/en/health-topics/venous-thromboembolism/understanding-varicose-veins
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16838-varicose-veins