واریس، یک مشکل شایع عروقی است که به دلیل ضعیف شدن دریچه‌های وریدی و تجمع خون در رگ‌ها ایجاد می‌شود. در حالی که در گذشته درمان‌های جراحی رایج‌ترین روش برای درمان واریس بودند، امروزه با پیشرفت‌های پزشکی، روش‌های غیر جراحی متعددی برای درمان این مشکل وجود دارند. این روش‌ها کم‌تهاجمی‌تر بوده و به دلیل کم بودن عوارض و کوتاه بودن دوره نقاهت، محبوبیت زیادی کسب کرده‌اند. در این مقاله به بررسی روش‌های غیر جراحی برای درمان واریس می‌پردازیم.

1. واریس چیست و چرا درمان آن ضروری است؟

واریس زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های وریدی به درستی عمل نمی‌کنند و خون به‌جای بازگشت به قلب، در رگ‌ها تجمع پیدا می‌کند. این امر باعث تورم، درد، و گاهی ایجاد زخم‌های پوستی می‌شود. واریس نه تنها به دلیل ظاهر ناخوشایند خود، بلکه به دلیل مشکلات بالقوه‌ای مانند لخته‌های خونی یا التهاب وریدی، نیاز به درمان دارد.

2. درمان واریس به روش‌های غیر جراحی
روش‌های غیر جراحی برای درمان واریس به دلیل کم‌تهاجمی بودن و تأثیرات سریع خود، گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از بیماران محسوب می‌شوند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

2.1. اسکلروتراپی (Sclerotherapy)

اسکلروتراپی یکی از پرکاربردترین روش‌های غیر جراحی برای درمان واریس‌های کوچک و متوسط است. در این روش، یک محلول به رگ‌های واریسی تزریق می‌شود که باعث بسته شدن و فروپاشی رگ‌ها می‌شود. این رگ‌ها سپس به تدریج توسط بدن جذب می‌شوند و ناپدید می‌گردند.

مزایا:

• سریع و ساده: معمولاً نیاز به بی‌هوشی ندارد و به صورت سرپایی انجام می‌شود.
• بدون نیاز به برش: روشی کم‌تهاجمی و بدون نیاز به جراحی است.

معایب:

• ممکن است برای واریس‌های بزرگ‌تر مؤثر نباشد و نیاز به جلسات مکرر درمانی داشته باشد.

2.2. لیزر درمانی سطحی (Surface Laser Therapy)

در لیزر درمانی سطحی، از اشعه لیزر برای درمان واریس‌های سطحی و رگ‌های عنکبوتی استفاده می‌شود. اشعه لیزر به سطح پوست تابانده شده و رگ‌های واریسی را به تدریج از بین می‌برد.

مزایا:

• بدون نیاز به برش یا تزریق: این روش غیر تهاجمی است و به جراحی یا تزریق نیازی ندارد.
• زمان بهبود کوتاه: پس از درمان، بیمار می‌تواند به سرعت به فعالیت‌های روزمره بازگردد.

معایب:

• ممکن است برای رگ‌های واریسی عمیق یا بزرگ مؤثر نباشد.
• ممکن است به چندین جلسه درمانی نیاز باشد.

2.3. درمان با فرکانس رادیویی (Radiofrequency Ablation – RFA)

این روش از امواج فرکانس رادیویی برای تولید حرارت در داخل رگ واریسی استفاده می‌کند. حرارت ایجاد شده باعث بسته شدن واریس می‌شود و در نهایت رگ از بین می‌رود.

مزایا:

• کم‌تهاجمی: نیازی به جراحی باز ندارد و به صورت سرپایی انجام می‌شود.
• درد کم: بیماران معمولاً درد کمتری نسبت به جراحی‌های سنتی تجربه می‌کنند.

معایب:

• هزینه بالاتری نسبت به برخی دیگر از روش‌های غیر جراحی دارد.
• ممکن است برای همه بیماران مناسب نباشد.

2.4. لیزر داخل وریدی (Endovenous Laser Therapy – EVLT)

در این روش، لیزر از طریق یک کاتتر به داخل رگ واریسی وارد می‌شود و باعث بسته شدن آن می‌شود. این روش برای واریس‌های بزرگ‌تر و عمیق مؤثر است.

مزایا:

• کم‌تهاجمی: بدون نیاز به برش بزرگ و جراحی باز است.
• نتایج سریع: اکثر بیماران به سرعت بهبود می‌یابند و علائم کاهش می‌یابد.

معایب:

• نیاز به بی‌حسی موضعی دارد.
• احتمال درد و التهاب پس از درمان وجود دارد.

2.5. فوم اسکلروتراپی (Foam Sclerotherapy)

فوم اسکلروتراپی مشابه اسکلروتراپی است، اما به جای محلول مایع، از فوم برای پر کردن رگ‌های واریسی استفاده می‌شود. این روش معمولاً برای واریس‌های بزرگ‌تر استفاده می‌شود و فوم به دلیل چگالی بالاتر، مدت طولانی‌تری در داخل رگ باقی می‌ماند.

مزایا:

• اثر طولانی‌مدت: فوم باعث بسته شدن مؤثرتر رگ‌های واریسی بزرگ می‌شود.
• کم‌تهاجمی: نیازی به جراحی ندارد و معمولاً به‌صورت سرپایی انجام می‌شود.

معایب:

• ممکن است نیاز به جلسات مکرر داشته باشد.
• احتمال وجود عوارض مانند التهاب و تورم وجود دارد.

2.6. چسب وریدی (VenaSeal)

در این روش، چسب مخصوصی به داخل رگ واریسی تزریق می‌شود که باعث بسته شدن و چسبیدن دیواره‌های رگ به هم می‌شود. این روش جدید و نوآورانه، بدون نیاز به حرارت یا انرژی خاصی رگ را می‌بندد.

مزایا:

• بدون نیاز به بی‌حسی یا گرم کردن: یک روش بسیار کم‌تهاجمی است که نیازی به بی‌حسی یا تولید حرارت ندارد.
• بهبودی سریع: بیماران می‌توانند به سرعت به فعالیت‌های روزمره بازگردند.

معایب:

• هزینه بالاتری دارد و ممکن است در همه کشورها در دسترس نباشد.
• هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفته و اطلاعات بلندمدت از اثربخشی آن محدود است.

3. نکات مهم قبل و بعد از درمان‌های غیر جراحی

قبل از درمان:

• مشاوره با پزشک: انتخاب روش درمانی مناسب بسته به شدت و نوع واریس نیاز به مشاوره دقیق با یک متخصص عروق دارد.
• آزمایشات لازم: تصویربرداری از وریدها (مانند سونوگرافی) برای تعیین نوع واریس و انتخاب بهترین روش درمانی.

بعد از درمان:

• پوشیدن جوراب‌های فشاری: در بسیاری از موارد، استفاده از جوراب‌های فشاری به بهبود گردش خون و جلوگیری از عوارض کمک می‌کند.
• استراحت مناسب: بعد از درمان، استراحت و مراقبت از محل درمان می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند.
• مراجعه‌های پیگیری: بسته به روش انتخاب شده، ممکن است نیاز به مراجعات دوره‌ای به پزشک داشته باشید.

4. نتیجه‌گیری

درمان‌های غیر جراحی واریس، گزینه‌ای ایده‌آل برای افرادی است که به دنبال درمان کم‌تهاجمی، بدون جراحی و با دوره نقاهت کوتاه هستند. این روش‌ها شامل اسکلروتراپی، لیزر سطحی، فرکانس رادیویی، لیزر داخل وریدی، فوم اسکلروتراپی و چسب وریدی می‌شوند. انتخاب روش مناسب بسته به شدت و نوع واریس نیاز به مشاوره با یک پزشک متخصص دارد.

منابع

1. Mayo Clinic – Sclerotherapy
2. WebMD – Non-surgical Treatment for Varicose Veins
3. Healthline – Endovenous Laser Treatment
4. NHS – Varicose Veins Treatments
5. Cleveland Clinic – Laser Treatment for Varicose Veins
6. Harvard Health – Non-surgical Treatments for Varicose Veins
7. American Heart Association – Varicose Veins
8. Uptodate – Radiofrequency Ablation for Varicose Veins
9. NCBI – Efficacy of Foam Sclerotherapy
10. Mayo Clinic – Varicose Veins Laser Therapy